Het gebruik van koolhydraten in kattenvoer is omstreden. Terwijl sommige mensen ze als een goede energiebron zien, zijn anderen van mening dat koolhydraten verantwoordelijk zijn voor de toename van obesitas en diabetes bij katten. Niettemin zijn beide partijen het erover eens dat katten koolhydraten minder efficiënt verteren dan andere dieren.
Katten zijn geëvolueerd op een vleesdieet, dus de meeste van hun spijsverteringsenzymen zijn gericht op het verteren van eiwitten in plaats van op koolhydraten. Toch kunnen katten sommige vormen van koolhydraten beter verdragen dan andere. Om precies te zijn, de meeste katten kunnen gekookt zetmeel verteren, maar geen sucrose.
Hoewel je kattenvoer met veel koolhydraten moet vermijden, moet je niet proberen koolhydraten helemaal uit het dieet van je kat te schrappen. Koolhydraten kunnen enkele gezondheidsvoordelen hebben, en zelfs wilde katten consumeren ze in kleine hoeveelheden. Dus als je de inname van koolhydraten door je kat wilt controleren / verminderen, zal dit artikel je laten zien hoe je dat veilig kunt doen.
Problemen met het voeren van koolhydraten aan katten
Om te begrijpen waarom er zoveel controverse is rond deze kwestie, zijn hier enkele van de problemen bij het voeren van koolhydraten aan je kat.
Vermindert het eiwitverbruik
Koolhydraten worden vaak gebruikt om kattenvoer op te vullen, met name brokjes. Hoewel er wetgeving van kracht is om ervoor te zorgen dat het eiwitgehalte van kattenvoer niet onder de 25% komt, consumeren huiskatten nog steeds aanzienlijk minder eiwitten (en relatief meer koolhydraten) dan katten die in het wild leven.
Sommige onderzoeken suggereren dat een koolhydraatrijk dieet zelfs de opname van eiwitten kan verstoren.
Diarree, braken, opgeblazen gevoel en winderigheid
Bepaalde soorten koolhydraten zijn voor een kat bijna niet te verteren. Andere soorten koolhydraten zijn gemakkelijker voor de maag van de kat, maar ze kunnen toch milde symptomen veroorzaken, zoals winderigheid en een opgeblazen gevoel.
Oorzaak van diabetes
Koolhydratenrijk kattenvoer wordt verantwoordelijk gehouden voor de toename van diabetes bij katten.
Kan leiden tot obesitas
Huiskatten eten zeker meer koolhydraten dan wilde katten. Dit wordt nog verergerd door het feit dat veel huiskatten erg inactief zijn, zodat ze de overtollige calorieën niet verbranden.
Volgens deze bron mag kattenvoer tot 55% koolhydraten bevatten. Als koolhydraten verantwoordelijk zijn voor de bovengenoemde gezondheidsproblemen, is het gemakkelijk in te zien waarom kattenouders zich zorgen zouden maken over het geven van conventioneel kattenvoer aan hun katten.
Hebben katten koolhydraten nodig in hun dieet?
Gezien de problemen die verband houden met koolhydraten, kun je je afvragen of ze een voedingswaarde voor katten hebben.
Volgens voedingsrichtlijnen zijn er geen minimumvereisten voor koolhydraten voor katten. Katten zijn geëvolueerd op een eiwitrijk dieet, dus ze hebben geleerd om energie te creëren uit de aminozuren in het vlees van dieren.
Katten die in het wild leven, consumeren kleine hoeveelheden koolhydraten. Katten eten bijvoorbeeld insecten en kleine hoeveelheden vegetatie.
Ook zouden hun prooien (d.w.z. muizen en ratten) een kleine hoeveelheid koolhydraten in hun maag hebben. Prooidieren bevatten doorgaans tussen de 1 en 8% koolhydraten, dus zelfs de wildste katten zullen een kleine hoeveelheid koolhydraten consumeren.
Volgens deze bron kunnen koolhydraten de spijsvertering bevorderen als ze op verantwoorde wijze aan het voer voor huisdieren worden toegevoegd. Bepaalde complexe koolhydraten bevatten bijvoorbeeld veel vezels (bietenpulp) en kunnen helpen om het spijsverteringssysteem van de kat soepel te laten werken.
Bovendien lijken katten die drachtig zijn baat te hebben bij een relatief koolhydraatrijk dieet, omdat eiwitten niet zo efficiënt kunnen worden opgenomen.
Dus hoewel katten over het algemeen geen koolhydraten ‘nodig hebben’ om te gedijen (vooral in vergelijking met honden of mensen), is het normaal dat ze kleine hoeveelheden koolhydraten consumeren. Als zodanig zou het ongepast zijn om te proberen deze macronutriënt volledig te schrappen.
Kunnen katten koolhydraten verteren?
Het is te simplistisch om te zeggen dat katten geen koolhydraten kunnen verteren. Het is nauwkeuriger om te zeggen dat katten koolhydraten minder efficiënt verteren dan andere dieren. Dit komt omdat ze slechts kleine hoeveelheden van de spijsverteringsenzymen hebben die nodig zijn voor het verteren van koolhydraten. Bijvoorbeeld:
- Katten hebben een laag amylase gehalte in hun alvleesklier – amylase helpt koolhydraten af te breken.
- Het alvleesklierweefsel van een kat heeft een lage maltase-activiteit – maltase helpt maltose af te breken tot glucose (suiker).
- Er is geen (of zeer weinig) lactase- of sacharase activiteit in het alvleesklierweefsel – lactase is het enzym dat nodig is om lactose te verwerken (gevonden in koemelk) en sacharase is het enzym dat sacharose verwerkt.
- Maltase-, isomaltose- en sacharase-enzymen zijn aanwezig in de dunne darm, maar de activiteit is laag.
Zoals je kunt zien, zijn katten een heel klein beetje in staat om koolhydraten te verteren, maar ze zijn daar niet bijzonder efficiënt in. Ten minste twee factoren bepalen hoe efficiënt de kat koolhydraten kan verteren. Deze factoren zijn onder meer:
- Het type koolhydraat
- De portiegrootte
Welke koolhydraten zijn slecht voor katten?
Er zijn veel verschillende soorten koolhydraten, en sommige zijn erg moeilijk te verteren voor katten. Er zijn bijvoorbeeld sterke aanwijzingen dat katten sacharose niet kunnen verdragen.
Sacharose wordt afgebroken door het enzym sacharase. Katten hebben sacharase-enzymen in hun dunne darm, maar de activiteit is erg laag. Dit betekent dat ze moeite zullen hebben om sacharose af te breken. Sommige katten reageren slecht op minuscule hoeveelheden sacharose, terwijl andere katten iets grotere hoeveelheden kunnen verdragen.
Onderzoek toont aan dat als katten meer dan 7 gram glucose per kilo lichaamsgewicht consumeren (of als meer dan 36% van de maaltijd sacharose bevat), de bijwerkingen waarschijnlijk aanzienlijk zijn. Deze bijwerkingen zijn onder meer een opgeblazen gevoel, winderigheid, lethargie en diarree (mogelijk leidend tot uitdroging).
Gelukkig wordt sacharose over het algemeen niet aan kattenvoer toegevoegd (althans niet in een significante hoeveelheid). Het type koolhydraten dat in conventioneel kattenvoer wordt gebruikt, is voor katten gemakkelijker te verteren.
Katten kunnen per ongeluk af en toe te veel sacharose binnenkrijgen. Dit kan gebeuren als ze hun poten op restjes of zoete lekkernijen krijgen, zoals:
- Chocolade
- Oosterse zoete sauzen en enkele pastasauzen
- Cake kruimels
- Gearomatiseerde dranken
Beste koolhydraten voor katten om te verteren
De meeste katten kunnen zetmeel redelijk goed verdragen. Zetmelen zijn complexe koolhydraten, dus ze kunnen op een andere manier worden verteerd dan eenvoudige suikers. Volgens deze bron worden de volgende zetmelen (gekookt) zeer goed verteerd bij katten:
- Cassave bloem
- Brouwersrijst
- Maïs
- Erwten
- Linzen
De brouwersrijst werd het meest effectief verteerd, maar de verteerbaarheid was voor alle bovengenoemde zetmelen meer dan 93%. De meeste koolhydraten die aan conventioneel kattenvoer worden toegevoegd, zijn inderdaad zetmeel.
In het bovenstaande onderzoek was zetmeel goed voor 35% van de volledige maaltijd van de kat. Om een gezond, uitgebalanceerd dieet te bevorderen, moet het zetmeel in evenwicht zijn met andere macronutriënten zoals eiwitten en vetten.
Hoeveel koolhydraten kunnen katten verteren?
De meeste katten kunnen zetmeel verteren, zolang ze met mate worden geconsumeerd. Als er te veel koolhydraten worden geconsumeerd, kan het via de dunne darm (onverteerd) en in de dikke darm terechtkomen – waar het zal fermenteren.
Als koolhydraten in de dikke darm blijven fermenteren, verandert dit de microbiële omgeving en kan dit leiden tot symptomen zoals:
- Diarree
- Winderigheid
- Opgeblazen gevoel
- Bacteriële overgroei die leidt tot een ernstigere ziekte
Dus hoeveel koolhydraten is aanvaardbaar voor een kat? Er is geen duidelijk uitsluitsel over dit onderwerp. Er zijn bronnen die melden dat het koolhydraatgehalte van kattenvoer niet meer is dan 55% (er moet ook minimaal 25% eiwit en 20% vet zijn).
Als je wat rondneust, zul je zien dat sommige kattenvoeding veel minder dan 55% koolhydraten bevat. Onderzoek suggereert dat een betere hoeveelheid waarschijnlijk tussen de 15% en 35% koolhydraten ligt.
Dit zou het natuurlijke dieet van een kat beter kunnen nabootsen, terwijl fabrikanten en kattenouders toch kunnen profiteren van de economische en praktische aspecten van het gebruik van koolhydraten in kattenvoer.
Dus als jij je zorgen maakt over de risico’s van een koolhydraatrijk dieet, probeer dan kattenvoer te kopen dat veel minder dan 55% koolhydraten bevat.
Hoe je het koolhydraatgehalte van kattenvoer kunt controleren
Helaas vermelden fabrikanten van diervoeding zelden het koolhydraatgehalte van hun producten. Het is wettelijk verplicht voor producenten van diervoeding om de volgende informatie te verstrekken:
% Ruw eiwit (minimum)
% Ruw vet (minimum)
% Ruwe celstof (maximum)
% Vocht (maximum)
Als je de bovenstaande percentages optelt en aftrekt van 100, geeft het resultaat je een zeer ruwe schatting van het koolhydraatgehalte van het voer van je kat.
Je kunt het koolhydraatgehalte van natvoer met deze berekening niet vergelijken met droogvoer – vanwege de verschillen in vochtgehalte. Toch is het waar dat droogvoer bijna altijd een hoger koolhydraatgehalte heeft dan natvoer.
De gemiddelde brok bevat ongeveer 30-40% zetmeel, terwijl de gemiddelde natvoer 1-7% zetmeel bevat. Dit komt omdat er meer zetmeel nodig is bij de productie van brokken.
Een kleine hoeveelheid koolhydraten wordt gebruikt bij de productie van natvoer, bijvoorbeeld: om de jus dikker te maken, of een karamelkleur toe te voegen, maar er is veel meer nodig bij het produceren van brokjes.
Als jij ji zorgen maakt over het koolhydraatgehalte van de maaltijden van je kat, is het misschien het gemakkelijkst om minder brokken te geven.
Helpen kleinere hoeveelheden katten koolhydraten te verteren?
Katten kunnen gekookt zetmeel redelijk goed verteren, ondanks het feit dat ze zijn geëvolueerd op een op vlees gebaseerd dieet. Sommige wetenschappers denken dat dit komt doordat katten weinig en vaak eten.
Katten hebben slechts kleine hoeveelheden spijsverteringsenzymen zoals amylase, maar als hun portiegroottes erg klein zijn, maakt dit niet zoveel uit.
Als ze een keuze krijgen, eten katten de hele dag door weinig en vaak – waardoor hun lichaam de tijd heeft om een maaltijd te verteren. Dit kan verklaren hoe ze hun spijsvertering hebben aangepast aan een koolhydraatrijk dieet.
Dus als jij je kat 4 tot 8 zeer kleine maaltijden per dag laat eten (in plaats van één of twee grotere), kunnen ze koolhydraten wellicht gemakkelijker verteren en metaboliseren. Het is belangrijk om te zeggen dat deze manier van voeren kan leiden tot zwaarlijvigheid als het niet goed wordt gedaan.
Is mijn kat allergisch voor koolhydraten?
Hoewel de meeste katten zetmeel (gekookt) kunnen verteren, kan een klein aantal intolerant of allergisch zijn voor bepaalde granen of groenten. Symptomen van een allergische reactie zijn onder meer:
- Braken
- Diarree
- Ontstoken of jeukende huid
- Tranende ogen
- Piepende ademhaling / ademhalingsmoeilijkheden
Overschakelen op hypoallergeen kattenvoer helpt vaak omdat deze voedingsmiddelen geen algemene koolhydraten (zoals maïs) bevatten.
In sommige gevallen zijn voedselallergieën de oorzaak van het prikkelbare darm syndroom. Als er een nieuw, geschikter dieet wordt gevonden, kan dit de problemen van het prikkelbare darm syndroom oplossen. Desalniettemin kan deze aandoening door veel verschillende factoren worden veroorzaakt, dus het veranderen van het dieet van een kat helpt niet altijd.
Veroorzaken koolhydraten diabetes bij katten?
Diabetes is één van de meest voorkomende stofwisselingsstoornissen bij katten. Sommige wetenschappers zijn van mening dat koolhydraten direct verantwoordelijk zijn voor het veroorzaken van diabetes bij katten.
Volgens deze theorie verhogen koolhydraten de bloedsuikerspiegel van de kat en het duurt lang voordat de kat suiker uit het bloed heeft gehaald (omdat katten de leverenzymen missen die nodig zijn om glucose effectief te verwerken).
Dit legt een grote druk op de alvleesklier om voldoende insuline te blijven produceren om hoge suikerspiegels in het bloed aan te kunnen. Na verloop van tijd leidt dit tot insulineresistentie en diabetes type 2.
Er moet echter worden gezegd dat dit een hypothese is en dat er maar heel weinig klinische onderzoeken zijn om deze theorie te ondersteunen. De meeste dierenartsen en specialisten zijn het erover eens dat er niet genoeg bewijs is om aan te tonen dat het eten van koolhydraten diabetes bij katten veroorzaakt.
Niettemin wordt algemeen aanvaard dat koolhydraatrijke voedingsmiddelen een indirecte rol kunnen spelen bij het ontstaan van diabetes, omdat het eten van koolhydraatrijk voedsel kan leiden tot obesitas (een belangrijke risicofactor voor diabetes). Bijkomende risicofactoren voor diabetes zijn onder meer:
- Leeftijd – 10+ jaar
- Geslacht – mannelijke katten lopen meer risico
- Katten zonder geslachtsdelen – katten die gecastreerd / gesteriliseerd zijn, lopen iets meer risico
- Corticosteroïden
- Inactiviteit
- Genetisch bepaald
Hoewel er geen duidelijk bewijs is om te suggereren dat koolhydraten direct diabetes veroorzaken, kan een koolhydraatarm dieet helpen bij het beheersen van diabetes, omdat het zou moeten helpen bij het beheersen van het gewicht van de kat.
Is alternatieve kattenvoeding beter?
Als conventioneel kattenvoer tot 55% koolhydraten bevat, kan het dan beter zijn om alternatief kattenvoer te overwegen? In de afgelopen jaren is de trend naar rauwe, biologische en vleesgebaseerde kattenvoeding gegroeid.
Deze alternatieve kattenvoeding bevat slechts zeer kleine hoeveelheden groenten of granen. Het probleem is dat ze 4 of 5 keer de prijs per portie kunnen kosten. Is alternatief kattenvoer dus beter voor je kat?
Er zijn geen grootschalige langetermijnonderzoeken geweest om de voordelen van rauwe, op vlees gebaseerde diëten voor huiskatten te testen. Gezond verstand zegt ons dat deze diëten waarschijnlijk heel gunstig zijn, vooral voor gewichtsbeheersing.
Het is echter belangrijk op te merken dat het geven van rauwe voeding aan je kat het risico op het oplopen van een bacteriële infectie kan vergroten.
Als je het aantal koolhydraten dat je kat binnenkrijgt wilt beheersen, maar je niet de kosten van een ‘alternatief’ kattenvoer wilt, zijn er enkele andere manieren waarop je het aantal koolhydraten in hun dieet kunt verminderen. Laten we eindigen met een samenvatting van deze tips.
Hoe koolhydraten in het dieet van een kat te beheren
Koolhydraten zijn niet ‘giftig’ voor katten, maar ze moeten met mate worden geconsumeerd. Houd rekening met de volgende tips om ervoor te zorgen dat je kat een gezonde hoeveelheid koolhydraten binnenkrijgt:
Controleer labels
Hoewel het niet wettelijk verplicht is om het koolhydraatgehalte op het etiket van kattenvoer af te drukken, kun je een ruwe schatting maken met behulp van de berekening die in dit artikel wordt vermeld. Probeer voor brokjes een product te kiezen dat minder dan 30% koolhydraten bevat en zeker minder dan 40%.
Natvoer
Als je kat veel droogvoer eet, probeer dan wat door natvoer te vervangen, omdat natvoer over het algemeen minder zetmeel bevat.
Als je meer natvoer en minder brokjes geeft, zorg er dan voor dat je ze in de loop van de dag het juiste aantal calorieën geeft. Een huiskat met overgewicht heeft ongeveer 240 kcal per dag nodig en een magere kat ongeveer 280 kcal.
Voer geen restjes
Geef je kat geen restjes of ‘wat lekkers’, aangezien deze sacharose kunnen bevatten (wat zeer onverteerbaar is voor katten). Dit omvat de voor de hand liggende zoete lekkernijen zoals cakes en koekjes, maar ook pasta / vleessauzen.
Vezels
Kattenvoer dat vezelrijk zetmeel bevat (zoals bietenpulp) kan zeer gunstig zijn voor het spijsverteringssysteem van je kat.
Zwangerschap
Als je voor een drachtige kat zorgt, heeft deze veel meer calorieën per dag nodig (tot wel 800 kcal). Door ze kattenvoer te geven dat relatief veel koolhydraten bevat (d.w.z. 30-45%), kan dit een goede manier zijn om in hun energiebehoefte te voorzien.
Zoals eerder vermeld, zijn er ook aanwijzingen dat koolhydraten tijdens de zwangerschap bijzonder gunstig kunnen zijn voor katten.
Koolhydraten allergie
Als je kat een chronisch opgeblazen gevoel, diarree en / of braken heeft na het eten van conventioneel kattenvoer, kan ze een intolerantie of allergie hebben voor één van de ingrediënten.
Katten hebben meer kans op een allergie voor koolhydraten dan vlees. Als je deze symptomen ziet, breng je kat dan voor onderzoek naar de dierenarts. Je dierenarts kan hypoallergeen kattenvoer aanbevelen.
Overweeg alternatief kattenvoer
Als je er het budget voor hebt, zou je kunnen overwegen om je kat een dieet op basis van rauw / biologisch vlees te geven. Deze diëten bootsen zo goed mogelijk het dieet na dat je kat in het wild zou eten.
Er zijn geen langetermijnstudies om de werkzaamheid van deze diëten te ondersteunen, maar intuïtief lijken ze een goed idee te zijn.
Lees ook: Hoe een oudere kat in gewicht laten aankomen?
Meerdere kleine maaltijden
Zoals gezegd kunnen katten zetmeel beter verteren als ze het in kleine hoeveelheden consumeren. Probeer indien mogelijk je kat 4 tot 8 kleine maaltijden per dag te geven (in plaats van één of twee).
Leg echter maar één klein portie tegelijk neer. Als je het grootste deel van de dag niet thuis bent, overweeg dan om een voerautomaat voor katten te kopen. Zoals vermeld, houdt je het totale caloriegehalte van alle ‘maaltijden’ bij om ervoor te zorgen dat je je huisdier niet te veel voedt.
Hoewel koolhydraten enigszins moeilijk verteerbaar kunnen zijn, hebben ze nog steeds een kleine plaats in het dieet van de kat; zelfs wilde katten consumeren ze.
Hoewel koolhydraten in verband zijn gebracht met aandoeningen zoals obesitas en diabetes, spelen andere factoren een rol bij deze aandoeningen, zoals overvoeding en lichamelijke inactiviteit.
Als je de gezondheid van je kat wilt verbeteren, is het belangrijk om aan hun algemene behoeften te voldoen. Dit omvat onder meer regelmatig met ze spelen, ze de juiste portiegroottes geven en hun koolhydraatconsumptie nauwlettend in de gaten houden.
